Ból kręgosłupa to powszechna choroba, która dotyka w pewnym momencie życia ponad 90% populacji ogólnej. Ból pleców wpływa na człowieka na wiele różnych sposobów, a każda osoba ma swoje własne, unikalne doświadczenie.
Ból dolnej części pleców, znany również jako lumbago, jest zwykle oznaką różnych przyczyn, których stwierdzenie jest zadaniem osteopatii.
Jeśli cierpisz na ból pleców odcinka lędźwiowego kręgosłupa, nie jesteś jedyną osobą doświadczającą takiej sytuacji. Większość ludzi w pewnym okresie swojego życia, niezależnie od wieku i poziomu sprawności, zdrowia, doświadcza jakiejś formy bólu pleców: ostrej lub przewlekłej. Wiele przypadków ostrego bólu lędźwiowego kręgosłupa wynika z nieprawidłowego funkcjonowania, nieprawidłowego poruszania się, urazu lub choroby. Problemy przewlekłe dotyczą najczęściej zaniedbań, braku diagnostyki, braku informacji na temat przyczyny, rozpoznania oraz przewlekłości samego procesu terapeutycznego. Dzięki odpowiedniemu leczeniu, np. osteopatii połączonej ze zmianą stylu życia, dopasowaniu odpowiedniej formy rekreacji, sportu czy ćwiczeń, zaangażowaniu potrzebnych specjalistów i ich współpracy, w ciągu kilku tygodni można uzyskać ulgę w wielu schorzeniach tkanek miękkich, mięśni, powięzi, stawów kręgosłupa i w efekcie końcowym uzyskać całkowite wyleczenie bólu lędźwiowego kręgosłupa.
Zdrowy, elastyczny, bezbolesny kręgosłup odgrywa kluczową rolę w ogólnym zdrowiu i dobrym samopoczuciu. Każdy, kto doświadczył ataku bólu pleców dolnego odcinka kręgosłupa, wie, jaki to ma wpływ na nasze emocje, zachowanie i stan zdrowia. Dziś uznaję się ból odcinka lędźwiowego kręgosłupa za chorobę cywilizacyjną.
Kręgosłup jest złożoną a jednocześnie elastyczną strukturą składającą się z kości, mięśni, powięzi, więzadeł, ścięgien, stawów, naczyń i nerwów. Przenosi większość masy ciała, spełnia rolę amortyzacyjną i odgrywa zasadniczą rolę w ochronie układu nerwowego i krążenia, które posiadają wpływ na rdzeń kręgowy a ten na funkcjonowanie całego organizmu. Całe plecy, kręgosłup są wrażliwe na podrażnienia, przeciążenie i urazy a dodatkowym problemem są choroby związane bezpośrednio z nim lub choroby związane z innymi narządami, okolicami ciała rzutujące się na kręgosłup i wzbudzające jego bolesność. Z pewnymi wyjątkami, takimi jak uraz rdzenia kręgowego, choroby demielinizacyjne lub genetyczne, wiele schorzeń nie oznacza poważnych trwałych problemów. Maja one raczej charakter przejściowy, czasem samoograniczający się w perspektywie długiego czasu, ale towarzyszący ból może być wyniszczający i może być bezpośrednią przyczyną decyzji o podjęciu interwencji chirurgicznej.
Oczywiście taka decyzja, z punku widzenia doświadczenia klinicznego osteopatii, często jest subiektywna i bywa, że nie ma podłoża wynikającego z badania klinicznego, ale są sytuacje, które wymagają pilnej interwencji chirurgicznej. Obiektywne wskazanie do zabiegu operacyjnego to min.: występowanie objawów neurologicznych ubytkowych np. nietrzymanie moczu lub kału, trwała ubytki siły mięśniowej, istotne, niestabilne uszkodzenie struktury krążka- kręgozmyk czy wypuklina, przepuklina lub uszkodzenie kręgu zagrażające powikłaniami neurologicznymi i prowadzące do niepełnosprawności. Inne objawy, które występują, ale poddające się leczeniu osteopatycznemu to spadek elastyczności, wytrzymałości, amortyzacji czy siły kręgosłupa i jego struktur.
Takie objawy w stanie przewlekłym mogą również prowadzić do występowania przewlekłego bólu, szczególnie w miarę starzenia się organizmu, dehydratacji czy procesów zwyrodnieniowych. Dbanie o kręgosłup i plecy jest ważne w każdym wieku. Utrzymując swoją wytrzymałość, stabilność, elastyczność i siłę, kręgosłup będzie przygotowany, aby poradzić sobie z obciążeniami, które są normalnym elementem codziennego życia. Kręgosłup w takiej sytuacji będzie mniej podatny na przewlekłe i ostre bóle pleców.
Z jakimi typowymi objawami związanymi z bólem pleców należy udać się do dyplomowanego osteopaty?
Objawy bólu pleców mogą polegać na łagodnym bólu i sztywności lub nieustępującym ostrym, nagłym bólu. Niektórzy pacjenci zgłaszają uczucie pieczenia w dolnej części pleców. Inni mogą zgłaszać odczucia mrowienia, drętwienia w nogach. Innym trudno jest wsiąść i wysiąść z samochodu, wstać z krzesła lub założyć skarpetki i buty.
W wielu przypadkach ból pleców może pojawić się bez wcześniejszego ostrzeżenia lub bez konkretnego mechanicznego urazu. Może to być bardzo frustrujące dla pacjentów. Czasami jednak pojawiają się ostrzeżenia, gdy pacjent może odczuwać sztywność lub lekki ból pleców przez tygodnie lub miesiące poprzedzające wystąpienie ostrego bólu pleców.
Ból pleców zwykle objawia się w jednej z dwóch postaci:
- Ostry ból pleców
Zwykle pojawia się nagle i często w wyniku napięcia mięśni lub urazu po wykonaniu gwałtownego niekontrolowanego ruchu, dźwignięcia, pochylenia z rotacją tułowia. Najczęściej ból może trwać od kilku godzin, dni nawet do kilku tygodni. Może reagować na leczenie farmakologiczne poprzez swoja modulację lub może pozostać bez pozytywnej odpowiedzi. Często wymaga przyjęcia pozycji zmniejszającej dolegliwości i pozostawanie w niej dla złagodzenia objawów.
Nie zawsze jest to najlepszy sposób za względu na narastający stan zapalny, brak działania pompy mięśniowej, zastoje żylno-limfatyczne, narastające obronne napięcie mięśniowo-powięziowe objawiające się ograniczeniami ruchomości i pozycją obronną ciała tzw. ucieczką od bólu, co widoczne jest poprzez np.: shift tułowia (przesunięcie boczne tułowia). Mogą występować objawy neurologiczne lokalne lub w dystalnych częściach kończyn dolnych w postaci drętwienia, mrowienia, promieniowania bólu, ubytku siły mięśniowej czy zaburzeń odruchów i koordynacji, zaburzeń oddawania moczu i/ lub kału.
W badaniach obrazowych najczęściej można odnaleźć cechy uszkodzenia struktury a rzadziej bez widocznego urazu. Obserwacja kliniczna pacjentów w centrum osteopatii pokazuje, że wielkość uszkodzenia nie zawsze koreluje z występującymi objawami ze względu na towarzyszący tej sytuacji stan zapalny, obrzęk, po ustąpieniu których objawy najczęściej zmniejszają się pod wpływem leczenia osteopatycznego.
- Przewlekły ból pleców
Często towarzyszący chorobom zwyrodnieniowym obejmującym krążki międzykręgowe, elementy kostne lub stawy. Ból może utrzymywać się miesiącami a nawet latami. Słabo reaguje na działanie środków przeciwbólowych w sposób trwały, przez co obserwuje się nawroty dolegliwości z różnym nasileniem i lokalizacją, skracanie się czasu dobrego samopoczucia i występującymi okresami zaostrzeń.
Nie występują objawy ubytkowe neurologiczne, ale obserwuje się zaburzenie czynnościowe stawów, mięśni, powięzi, generalnie zdolności do radzenia sobie z przeciążeniami statycznymi i dynamicznymi. W dostępnej diagnostyce obrazowej nie ma ewidentnych świeżych cech uszkodzenia, które kwalifikowałyby się do leczenia operacyjnego choć czasem obserwuje się powikłania np. kręgozmyk, stenozę kanału kręgowego, które w zależności od stopnia ich nasilenia, już mogą być zaopatrzone chirurgicznie. Ważne jest, aby przed podjęciem leczenia zachowawczego w stanie przewlekłym określić wszystkie kompensacje w ciele, kierunek działania ostepatycznego oraz siły organizmu do podjęcia regeneracji.
Ból pleców poza generalnym podziałem na stan ostry i przewlekły może objawiać się na kilka specyficznych sposobów:
- ostre napady drążącego miejscowego bólu, czasem promieniującego do pośladków i kończyn dolnych, mrowienia, drętwienia, pod postacią rwy kulszowej, rwy udowej, napięciem pasma biodrowo-piszczelowego czy zespołem nerwu skórnego bocznego uda,
- ból może mieć charakter tępy, rozlany obejmujący większe obszary ciała zarówno powierzchownie jak i schodząc w głąb organizmu sugerując choroby organiczne,
- uczucie krepitacji, trzasków, które pojawiają się podczas ruchu lub w określonych pozycjach podczas pracy, lub różnych aktywności sportowych i rekreacji,
- uczucie osłabienia, zmęczenia, czasem przypominające objawy grypopodobne lub poczucie, że wzmożone odczuwane napięcie w odcinku lędźwiowym kręgosłupa może ustąpić,
- może objawić się pod postacią rwy kulszowej gruszkowatej, czyli jest to problem z wzmożonym napięciem mięśnia gruszkowatego, który działa drażniąco na nerw kulszowy, który przebiega przez ten mięsień,
- ogólne poczucie nierównowagi, które może być związane z nierównomiernym obciążaniem kończyn dolnych- odciążanie bolesnej kończyny dolnej, oraz wrażenie zablokowanie różnych części ciała, ograniczeniami ruchomości, lub obronnym napięciem mięśniowym i ucieczka od bólu,
- zaangażowaniem narządów wewnętrznych w mechanizmie somatowisceralnym i wiscerosomatycznym.
Rzadko zdarza się, aby powyższe objawy były oznaką poważniejszej sytuacji zdrowotnej, choroby organicznej, ale nigdy samodzielnie pacjent nie powinien tego określać. Stąd pomoc dyplomowanego osteopaty pozwala określić tzw. czerwone flagi wykluczające w takiej sytuacji pacjenta z terapii zachowawczej i skierowanie go do innego specjalisty w celu wykonania pogłębionej diagnostyki i konsultacji np.: tętniak aorty brzusznej, kamica nerkowa, złamanie kompresyjne kręgu.
Podczas diagnostyki wykluczeniowej i różnicowej przeprowadzanej w Centrum Medycyny Osteopatycznej dyplomowany osteopata precyzyjnie określa sytuację pacjenta oraz jego potrzeby zdrowotne podejmując celowane działania osteopatyczne. Taka diagnostyka obejmuje przede wszystkim badanie osteopatyczne związane z poszukiwaniem dysfunkcji somatycznej charakteryzującej się kilkoma cechami, które można zawrzeć w akronimie TART:
- Tenderness (tkliwość), reakcja bólowa tkanki na jej ucisk, dotyk lub rozciąganie,
- Asymmetry (asymetria), asymetria postawy ciała, napięcia tkanek, zakresu ruchu analogicznych stawów,
- Restricted motion (ograniczony zakres ruchu), ograniczenie zakresu ruchów w stawach objętych dysfunkcją somatyczną, przesuwalności tkanek względem siebie na różnych poziomach ciała,
- Tissue texture changes (zmiana struktury tkanek), obecność w tkankach zaburzeń elastyczności pod postacią zwłóknień, stwardnień, zrostów i zgrubień (densyfikacji, myogeloz), które mogą być również tkliwe podczas palpacji.
Kolejnym elementem procesu diagnostycznego jest ocena wiele elementów związanych z podejściem ortopedycznym, neurologicznym, internistycznym oraz innymi specjalnościami medycznymi, których celem jest odnaleźć ewentualne przeciwskazania do przeprowadzenie leczenie osteopatycznego. Primum non nocere- po pierwsze nie szkodzić.
Co może wywołać ból odcinka lędźwiowego kręgosłupa?
Najczęstsze obserwowane przyczyny to:
- nagłe upadki lub wypadki, które wiążą się z użyciem siły lub często niezauważonym, gwałtownym ruchem ciała angażującym kolumnę kręgosłupa i wyprowadzającym ją z równowagi napięć i stabilności, niewyleczone urazy innych okolic ciała,
- niedbała, nieergonomiczna postawa ciała, szczególnie w pozycji siedzącej z zaburzonymi fizjologicznymi krzywiznami kręgosłupa i przez dłuższy czas bez dynamicznej zmienności, w bezruchu, nieprawidłowy chód, wady stóp i kolan,
- schylanie się i odnoszenie ciężarów bez prawidłowego wsparcia kręgosłupa lub z prostymi kończynami dolnymi,
- problemy trawienne, takie jak wzdęcia, zaparcia, biegunka, wysiłek w toalecie podczas defekacji, dysbioza jelit (SIBO, IBO, ZJD)
- aktywność sportowa, rekreacyjna, praca fizyczna polegająca na skręcaniu tułowia, uderzaniu, wibracji z powtarzaniem tej czynności przez dłuższy czas,
- nieergonomiczna pozycji do spania, niedostosowane podłoże do spania (materac, poduszka),
- ciąża, nadmierna masa ciała, problemy uroginekologiczne, andrologiczne, mięśniaki macicy, endometrioza,
- współwystępujące schorzenia np. ZZSK,
- przebyte operacje z istniejącą blizną,
- problemy emocjonalne, depresja.
Dla wielu pacjentów z chorobami przewlekłymi osteopatia stanowi część utrzymania zdrowia kręgosłupa w połączeniu ze stylem życia.
Podejście do leczenia i łagodzenia bólu odcinka lędźwiowego kręgosłupa w Centrum Medycyny Osteopatycznej?
Wspomaganie kręgosłupa i utrzymywanie go w dobrym zdrowiu poprzez działania osteopatyczne kształtujące prawidłową postawę i zdrowy tryb życia to elementy, o których warto pamiętać przez cały czas, nie tylko wtedy, gdy pojawia się ból. Ból jest ważnym przewodnikiem pomagającym zrozumieć, jaki jest Twój limit. Rozmawiając z dyplomowanym osteopatą, dowiesz się, jakie rodzaje aktywności pomogą Tobie skutecznie zregenerować się po przeciążeniu lub urazie kręgosłupa.
Jak w przypadku wszystkich schorzeń, stosowane przez naszych osteopatów podejście do leczenia bólu kręgosłupa lędźwiowego jest bardzo indywidualne. Wizyta składa się z następujących elementów: badania podmiotowego, badanie przedmiotowego, badania osteopatycznego, badania specjalistycznego oraz ocena zgromadzonej dokumentacji medycznej w szczególności badań obrazowych- płyt CD, właściwego leczenia i autoterapii do domu. Działania diagnostyczne przeprowadzane są w celu dokładnego określenia przyczyny bólu pleców, zaplanowania procesu leczenia i przemyślenia profilaktyki.
Osteopatia to delikatna, praktyczna metoda leczenia bólu pleców z uwzględnieniem możliwości regulacyjnych pacjenta i jego potrzeb. Dyplomowany osteopata wykorzystuje różnorodne techniki równoważenia napięcia mięśni, przywracania elastyczności powięzi, przywracania normalnej ruchomości tkanek i stawów na różnych poziomach organizmu. Ponadto osteopata usprawnia drenaż limfatyczno-żylny, którego zastój może być przyczyną dysfunkcji kręgosłupa lędźwiowego oraz poprzez odpowiednią pracę zwiększa przepływ krwi w celu stymulacji szybkiego gojenia.
Osteopata dokona analizy człowieka jako całości, holistycznie, przyglądając się sposobowi chodzenia, postawie, stawom, które mogą być nadmiernie lub mniej ruchliwe, a także wypracowanym przez Ciebie wzorcom, które mogą być przyczyną bólu pleców. W swojej pracy dobry osteopata działa bezpośrednio i pośrednio, aby przywrócić homeostazę w organizmie poprzez zmniejszenie napięcia w tkankach i nacisku na krążki międzykręgowe. Oceni również struktury brzucha, które mogą być powiązane z kręgosłupem i postara się zapewnić komfortowe środowisko dla pracy układu nerwowego, tak aby można było zoptymalizować mechanizmy samoleczenia organizmu. W badaniu zwraca się również na stan emocjonalny, który może warunkować ból.
Ból jest informacją, która podlega modulacji przez różne systemy ciała, na różnych płaszczyznach i wielowymiarowo. Odczytanie i zrozumienie tych informacji jest kluczem do udzielenia pomocy. Siła, technika lecznicza, rodzaj dotyku jest dostosowywany do tolerancji i odczuć pacjenta. Naszym celem jest umożliwienie Tobie i Twoim plecom powrotu do zdrowia i cieszenia się czynnościami, które kochasz, sportu, hobby i wykonywania ich bez dyskomfortu.
Wspólnie z pacjentem przyglądamy się czynnikom związanym ze stylem życia i precyzyjnie staramy się zidentyfikować potencjalne negatywne działania środowiska, czynników wyzwalające ból pleców oraz opracowujemy kompleksowy plan regeneracji, obejmujący odpowiednie ćwiczenia rozciągające, stabilizujące i wzmacniające, które możesz wykonywać w domu pomiędzy wizytami w naszym centrum. Delikatna aktywność pozwala przywrócić przepływ krwi, płynów w danym obszarze, równowagę napięć pomiędzy siła i elastycznością, ale należy pamiętać, że zbyt szybki powrót do wysokiej aktywności, nie dając kręgosłupowi czasu na odpoczynek może poważnie utrudnić powrót do zdrowia.
Jeśli potrzebują Państwo wsparcia dla zrozumienia swojej sytuacji i podjęcia leczenia zapraszamy serdecznie do Centrum Medycyny Osteopatycznej. Naszym głównym celem jest jak najszybszy powrót pacjentów do codziennej aktywności i zdrowia.
