Droga rozwoju płodu jest niezwykle skomplikowana i narażona na wiele wewnętrznych, genetycznych jaki i zewnętrznych zagrożeń. Powstawanie wszystkich układów, narządów podlega prawom natury a tym samym każda ingerencja czy to środowiskowa czy sztucznie wytworzona ma znaczenie zarówno w pozytywnym jak i negatywnym kształtowaniu życia. Osteopatia od początku swojego funkcjonowaniu, czyli 150 lat, kładzie główny nacisk na zrozumienie mechanizmów powstania i utrzymania życia w jak najbardziej optymalnym kształcie.
Osteopatia stwarza warunki do wyrażenia sił witalnych i usuwa przeszkody rozwojowe. W podejściu osteopatycznym uroginekologicznym dziecko i kobietę, w trakcie ciąży, traktuje się jak osobne jednostki wzajemnie na siebie odziaływujące i ściśle ze sobą powiązane, szczególnie na początku życia dziecka. Relacja dziecka z matką w początku jego życia jest z różnych punktów widzenia i przyczyn silniejsza niż z ojcem, co nie oznacza, że tata odgrywa drugorzędną rolę. Wręcz przeciwnie jest niezwykle silnym wsparciem zarówno dla dziecka jak i mamy. Tata potrafi być wspaniałym regulatorem emocji towarzyszących opiece nad maluszkiem oraz organizatorem zabaw, pielęgnacji i wsparcia w karmieniu dziecka.
Sytuacja uroginekologiczna kobiety dotyczy całego jej życia w tym okresów ciąży i połogu poprzez np.: rodzaj porodu, czas trwania porodu, interwencje lekarskie, choroby, które wpływają na ewentualne dolegliwości uroginekologiczne. W Centrum Medycyny Osteopatycznej kładziemy duży naciska na każdą problematyczną sytuację kobiet przed ciążą, w trakcie starań o dziecko- obojga przyszłych rodziców, w przebiegu ciąży u mamy i dziecka oraz po porodzie u mamy i dziecka.
Osteopatia uroginekologiczna to nie tylko podejście lokalne do kobiety czy mężczyzny. Osteopatia uroginekologiczna jest częścią holistycznego osteopatycznego podejścia do człowieka. To nie tylko podejście lokalne w stosowaniu różnych technik, ale to zrozumienie mechanizmów zdrowia w odniesieniu do wszystkich układów organizmu dla zdrowia mamy, taty i dziecka. Dlatego wyodrębniono specjalizacje Dyplomowanego Osteopaty Pediatrycznego oraz Uroginekologicznego dla wsparcia różnych etapów życia rodziców i dziecka.
Rola mikrobioty w kształtowaniu zdrowia
Niezwykle ważne, po porodzie, z punktu widzenia przyszłości jest powstawanie optymalnej mikrobioty w jamach ciała, w tym mikrobioty jelit. Odżywianie się matki ma ogromne znaczenie w kształtowaniu mikrobioty dziecka. Badania pokazują również, że od 4 miesiąca życia płodu do urodzenia, dziecko jest niezwykle wrażliwe na ilość i rodzaj pożywienia spożywanego przez matkę, ponieważ wpływa to na ilość i jakość rozwijających się neuronów.
Podkreśla się znaczenie spożywania pokarmów bogatych w kwasy Omega-3, ponieważ ten składnik odżywczy jest niezbędny do rozwoju błony neuronalnej. Jeśli dieta matki jest uboga w kluczowe składniki odżywcze, może to prowadzić do wielu problemów z rozwojem intelektualnym, społecznym, relacyjnym dziecka, jego zachowaniem, a często także opóźnieniem mowy oraz rozwoju wielu procesów odpornościowych i utrzymujących zdrowie dziecka na optymalnym poziomie. Zatem rozwój sytemu pokarmowego i nerwowego u dziecka jest ściśle skorelowane z odżywianiem się kobiety.
Rola rodziców w opiece nad dzieckiem
Coraz częściej mówi się o korelacji prawidłowego rozwoju mózgu płodu z rozwojem układu sensorycznego maluszka, co może mieć znaczący wpływ na przyszłe życie dziecka. Nie umniejszając działań taty to rola mamy jest tu wiodąca, bowiem to od jej zachowania zależy w jaki sposób bodźce sensoryczne min.: dźwięki, ruch, dotyk, zapach, jedzenie, płyny, środowisko wewnętrzne i zewnętrzne (stres lub komfort) mamy będzie kształtować dziecko. Zachowanie taty w tym okresie ma wpływ na odczucia mamy, jej samopoczucie i kształtowanie emocji a tym samym pośrednio wpływa na optymalny rozwój płodu/dziecka. Choć jeśli tata zaangażuje się poprzez dotyk i głos: mówienie do dziecka w brzuszku u mamy to widać w obserwacjach klinicznych, że ton jego głosu ma pozytywny wpływ na reakcje i zachowanie dziecka w brzuszku i po jego urodzeniu.
Rodzice powinni wiedzieć, że dobre samopoczucie dziecka jest uwarunkowane tym, co zostało dostarczone: materiał genetyczny i związane z tym predyspozycje do powstania określonych cech, sposobów reagowania, zachowania procesów fizjologicznych, budowy ciała. Matka nosi w sobie enzymy, które rodzice przekazują po poczęciu, stosuje dietą, która stanowi podstawę chemiczną dla rozwoju układu mięśniowo-kostnego, organów, hormonalnego i neurologicznego.
Kolejną kwestią są towarzyszące mamie emocje np.: stres generowany przez te emocje ma wpływ na produkcję hormonów w organizmie i będzie również wpływał na fizjologię dziecka. Następny element to środowisko życia-naturalne w postaci różnego rodzaju promieniowania fal i obecności toksycznych substancji chemicznych, które mogą prowadzić do nieprawidłowości lub nawet zaburzenia kształtowania się ośrodkowego układu nerwowego. Istotnym elementem, który zyskuje na znaczeniu w sytuacji mamy i dziecka jest sen. Od jego jakości i ilości zależy zdolność organizmu do regeneracji i kształtowania tkanki i witalności potrzebnej do optymalnego rozwoju człowieka. Zalicza się tu odpoczynek i relaks, aby każdy powtarzający się lub poważny stres i powstające w jego wyniku toksyczne środowisko nie obciążało rozwijającego się płodu. Wiemy, że stres u mamy w czasie ciąży podnosi poziom kortyzolu również u dziecka, co może mieć negatywny wpływ na hipokamp dziecka (element mózgu), a nawet spowodować zanik tego obszaru, który jest bardzo ważny dla rozwoju pamięci dziecka, zdolności uczenia się i kontroli emocjonalnej oraz kształtowania się wyższych funkcji mózgu.
Obciążenie w ten sposób zarodka a potem płodu może prowadzić do wystąpienia przewlekłego stresu po narodzinach oraz w kolejnych etapach życia dziecka. Oczywiście pojawiają się badania pokazujące, że to genetyka może być prawdopodobną przyczyną tych problemów. Ale czym dokładnie są spowodowane te mutacje genów? Dlaczego np.: jeden z bliźniaków jednojajowych może urodzić się z anomalią, a drugi nie? Badania wykazują, że jedno z dzieci może być bardziej podatne na tego rodzaju problemy, ale naukowy konsensus w tej sprawie jeszcze nie został osiągnięty i nadal poszukuje się bezpośrednich przyczyn każdej sytuacji, ponieważ nie ma ogólnego wniosku i stałej prawidłowości tych patologii.
Podejście duchowe zakłada, że nawet nasze myśli mogą mieć wpływ na nasze geny: „…wszechświat jest echem naszych działań i naszych myśli”. W tym podejściu kierujemy swoją uwagę na badania, w których stwierdza się, że geny mutują, aby zapewnić rozwiązanie problemu związanego z biologicznym przetrwaniem. Nasze ciało modyfikuje materię, strukturę, aby bronić się przed stresem. Dzieje się tak poprzez procesy adaptacji i kompensacji. Dzieci, jak i dorośli, reagują dokładnie tak samo na podobne sytuacje stresowe.
Rola żywności w utrzymaniu zdrowia
Jednym ze stresorów są toksyczne substancje, których szkodliwy wpływu na rozwój dziecka jest oczywisty, zwłaszcza gdy działania takich substancji doświadcza kobieta w ciąży. Badania pokazują, że min.: alkohol, nadużywanie leków, nikotyna, substancje odurzające, pestycydy, detergenty i niektóre składniki środków pielęgnacyjnych są szkodliwe dla rozwijającego się mózgu dziecka, centralnego układu nerwowego. Podobnie przedstawia się sytuacja z dodatkami do żywności lub zanieczyszczenie żywności oraz żywność modyfikowana genetycznie (GMO), która prowokuje alergie i nietolerancje pokarmowe.
Warunki w jakich następuje uprawa roślin oraz hodowla zwierząt ma kolosalne znaczenie dla zdrowia konsumentów. Inną kwestią jest ilość produkowanej w ten sposób żywności, jej jakość oraz sama potrzeba wytwarzania jej bez uwzględnienia naturalnych procesów i zasad a skupienie się na podejściu przemysłowym. Mamy tu do czynienia z dużym zanieczyszczeniem, nieodpowiednimi warunkami hodowli oraz znacznym przekraczaniem norm stosowanych farmaceutyków i środków ochrony roślin.
Już pokolenie starszych osteopatów zwracało uwagę na te elementy. Wybitna osteopatka V. Frymann twierdziła, że: „To, co jesz teraz, będzie miało wpływ na przyszłe pokolenie”.
To, co matki i ojcowie jedzą i w jak sposób żyją, jak reagują na stres, jak funkcjonują poprzez aktywności ruchowe ma znaczenie dla zapewnienia optymalnych warunków do poczęcia dziecka, przebiegu ciąży, rozwiązania i dalszego życia nowego człowieka.
Wsparcie osteopatii dla dziecka i rodziców
Dyplomowany Osteopata Pediatryczny może pomóc utrzymać rozwój dziecka w jak największym komforcie w jego otoczeniu w brzuszku mamy poprzez wsparcie mechanizmów regulacyjnych oraz skupiając się na przywracaniu optymalnego napięcia tkanek, funkcji układu krążących płynów, działania układu nerwowego, hormonalnego i pokarmowego. Dyplomowany Osteopata Pediatryczny przeszkolony w podejściu uroginekologicznym kontroluje sytuację dziecka i matki przez cały okres ciąży, szczególnie w momentach skoków wzrostu masy ciała dziecka i mamy, ponieważ maja one wpływ na środek ciężkości ciała zarówno dziecka jak i mamy.
Następnie wpływają one na rozwój różnych napięć struktur mięśniowo-powięziowych, zaburzeń pracy systemu nerwowego, prowokując dyskomfort, niepokój dziecka czy nawet ból u mamy. Obserwujemy tu ogromną rolę ochronną mechanizmów adaptacyjnych organizmu matki do zmieniających się warunków fizycznych i sytuacji emocjonalnej, stresu, warunków środowiskowych. Nie bez znaczenie jest tu rola ojca w kształtowaniu tego środowiska i wsparciu mamy. Ojcowie również odczuwają emocje dotyczące ciąży i wychowania dziecka oraz reagują fizycznie na rozwój dziecka i samopoczucie mamy w czasie ciąży, co przekłada się na sposób myślenia i zachowania kobiety. W podejściu Dyplomowanego Osteopaty Pediatrycznego oraz Uroginekologicznego każdy pacjent w takich sytuacjach zawsze znajdzie wsparcie oraz zrozumienie.
Poród i zagrożenia z nim związane
Ocena wielkości wzrostu główki dziecka, jej średnicy oraz masa przedurodzeniowa dziecka ma znaczenie dla oceny szans na poród siłami natury. Budowa ciała mamy powinna korelować z wielkością dziecka, dla uzyskania optymalnej sytuacji porodowej, ale nie jest to bezwzględny warunek dla porodu siłami natury. Większe znaczenia ma tu sytuacja jak dziecko ułoży się bezpośrednio przed porodem w terminie. Pozycja dziecka ma znaczenie o wyborze drogi wyjścia z brzuszka mamy.
Warunki naturalnego porodu mogą być również zagrożone przez owinięcie dziecka pępowiną, co jest dużym zagrożeniem dla zdrowia samego dziecka i ma również znaczenie dla wyboru rodzaju przyjścia na świat. Inne elementy odgrywające znaczącą rolę to sytuacje zdrowotne matki lub inne przeciwskazania do porodu naturalnego, które mogłyby zagrozić kobiecie oraz wpłynąć na rodzące się dziecko. Możemy tu wymienić stan przedrzucawkowy lub sama rzucawkę, czyli niekontrolowany wzrost ciśnienia tętniczego i towarzyszące temu objawy ze strony układu neurologicznego. To tylko niektóre elementy, które odgrywają istotną rolę w porodzie i decydują o wyborze jego rodzaju.
Wiemy, że rozwijający się mózg podwaja swoją wielkość pomiędzy urodzeniem a pierwszymi 6 miesiącami życia i potraja swoja objętość pomiędzy urodzeniem a 2 rokiem życia. Jakikolwiek niekontrolowany nacisk na głowę dziecka podczas porodu podczas problemów z wstawianiem się w kanał rodny może zaburzać ten wzrost i prowadzić do wielu zaburzeń czynnościowych. Najczęściej obserwowanym zaburzeniem struktury czaszki jest asymetria główki dziecka tuz po porodzie.
Nazywamy to palgiocefalią, skośnogłowiem. Obserwowanie tego rodzaju zaburzenia jest niestety zbyt często bagatelizowane, co rzutuje się na powstałe asymetrie kształtu i może prowadzić do zwiększenia zagrożenia deformacjami innych struktur w obrębie czaszki, twarzy czy kręgosłupa. Dyplomowany Osteopata Pediatryczny jest wyjątkowo świadomy tego problemu i dzięki delikatnym, precyzyjnym i powtarzalnym manewrom manualnym, pracy w obrębie szwów czaszkowych, struktur mięśniowo-powięziowych głowy szyi i klatki piersiowej oraz kręgosłupa może zmniejszyć wzajemne napięcia i uciski, aby zoptymalizować rozwój czaszki i mózgu dziecka.
Czasem podczas porodu naturalnego dochodzi do urazów ortopedycznych np. złamania obojczyka lub urazu splotu ramiennego. Są to sytuacje, które wymagają w pierwszej kolejności oceny w warunkach szpitalnych a następnie świetnie poddają się działaniom osteopatycznym, stąd ważne jest, aby jak najszybciej podejmować odpowiednie działania diagnostyczne i terapeutyczne.
Poród przebiega zgodnie z fizjologią embriologicznego rozwoju płodu w ruchu spiralnym. Poród to proces, który może przebiegać optymalnie dla dziecka i matki, być znacznie przyspieszony lub przedłużać się. Może być przedwczesny lub po tzw. „terminie” z powodów dotyczących samego dziecka lub mamy. Na tej podstawie nie można wyciągać daleko idących wniosków, co do dalszego rozwoju dziecka, ale przyspieszenie lub opóźnienie wyjścia dziecka na świat może stwarzać pewne przeszkody rozwojowe.
Poród najczęściej przebiega w wyniku działania sił naturalnych kobiety. Poród charakteryzuje się czasem trwania, siłą oraz składa się z trzech a w zasadzie czterech faz porodu bowiem ostatnia faza to obserwacja matki i dziecka na sali porodowej. Dzieci inicjują ruch, a następnie do mózgu matki wysyłany jest sygnał, aby umożliwić macicy rozpoczęcie procesu kurczenia się istotnej dla akcji porodowej. Osteopatka V. Frymann twierdziła, że fałszywe skurcze powinny być brane pod uwagę, ponieważ mogą być oznaką, że dziecko nie może się wstawić do kanału rodnego lub mogą występować zaburzenia napięcia mięśniowego u dziecka uniemożliwiające naturalny poród.
Czasem mamy do czynienia z sytuacją, w której spodziewany termin porodu już minął i powinniśmy zadać sobie pytanie, dlaczego tak późno? Czy to dlatego, że matka cierpi na tokofobię, czyli lęk przed ciążą i porodem? Kobiety, które mają tę fobię, mają patologiczny lęk przed zajściem w ciążę, a następnie nie musieć rodzić naturalnie. Ten strach może prowadzić kobiety do unikania zajścia w ciążę, nawet jeśli chcą mieć dzieci lub zdecydować się na cięcie cesarskie, aby uniknąć porodu pochwowego. Czy ma tu wpływ środowisko, otoczenie? Czy to dlatego, że mama i dziecko odczuwają wzajemny stres? Czy to dlatego, że jedno z dwojga jest niepewne fizycznie lub emocjonalnie? Bez względu na przyczynę opóźnienia porodu, może ono wynikać z podświadomego zachowania, nawet jeśli świadome matki nie mogą doczekać się, aby sprowadzić swoje dziecko na świat.
Inną sytuacją są porody przedłużające się. Podczas takiej sytuacji jest duże zagrożenie niedotlenieniem dziecka i występuje ryzyko powstania zaburzeń neurologicznych. Możemy wtedy mieć do czynienia z zaburzeniami napięcia mięśniowego pochodzenia neurologicznego u dziecka lub nieprawidłowymi reakcjami odruchowymi. W takiej sytuacji zawsze wskazane jest badanie ultrasonograficzne przezciemiączkowe, podczas którego ocenia się rozwój różnych części mózgu. Po określeniu sytuacji dziecka Dyplomowany Osteopata Pediatryczny stosując wielokierunkowe działania potrafi zrównoważyć system neurologiczny, mięśniowo-powięziowy, krążących płynów w tym układu limfatycznego likwidując ryzyko powstania zaburzeń w rozwoju dziecka.
Wsparcie osteopatyczne dla porodu i dziecka
Dyplomowany Osteopata Pediatryczny poprzez podejście uroginekologiczne poszerzone o doświadczenie kliniczne zaproponuje techniki, mogące pomóc w uwolnieniu z napięcia tkanki tworzące miednicę matki, przywracając równowagę i kierując dziecko do pozycji sprzyjającej optymalnemu porodowi. Dyplomowany Osteopata może wspomóc poród za pomocą technik czaszkowo-krzyżowych i funkcjonalnych, aby złagodzić ból i nadać tkance więcej elastyczności a nawet zaindukować akcję porodową, ale to dziecko decyduje, kiedy się urodzi, chyba że matka urodzi przez planowane lub interwencyjne cesarskie cięcie lub podanie oksytocyny lub zastosowanie innego sposobu indukowania porodu.
Poród przebiega zgodnie z fizjologicznym rozwojem płodu, który odbywa się w ruchu spiralnym. Poród zaczyna się po lewej stronie matki i przechodzi na prawą stronę. Ruch spiralny odnosi się do ruchu zapoczątkowanego z potylicy dziecka, która schodzi jako pierwsza do miednicy matki wzdłuż lewej kości biodrowej matki. Następnie dziecko obraca się, aby dotrzeć do spojenia łonowego matki, zanim wejdzie do krocza, przez to głowa dziecka może być albo w pozycji pochylonej (czołem w dół), albo twarzą w górę (tzw. poród twarzyczkowy). Czasem dziecko może opuścić macicę dołem do przodu (tzw. poród pośladkowy). Obecnie, gdy tylko istnieje potencjalne zagrożenie dla dziecka lub życia matki, lekarze decydują o porodzie przez cesarskie cięcie.
W obu przypadkach Dyplomowany Osteopata Pediatryczny/Uroginekologiczny powinien ocenić i leczyć dziecko ze względu na nacisk wywierany przez struktury ciała matki na głowę i ciało dziecka. Ponadto kości tworzące czaszkę dziecka są nadal połączone tylko chrząstką. Mówimy w tym okresie o czaszce, że jest tzw. „strukturą płynową”, stąd może ulegać z łatwością deformacjom, ale na szczęście również łatwo poddaje się manewrom manualnym wykonywanym przez osteopatę. Z tego rodzaju problemami maluszki mogą liczyć na pomoc w Centrum Medycyny Osteopatycznej.
Kości czaszki zrastają się w trakcie początkowego rozwoju dziecka i będą ulegać precyzyjnej organizacji w trakcie dalszego życia: na przykład kość klinowa i skroniowa zrastają się w wieku 1 roku, kość potyliczna pomiędzy częścią podstawną a łuską w wieku 6-7 lat, kość sitowa w wieku 5-6 lat, a kość krzyżowa w wieku 18-30 lat. Właściwe ustawienie tych elementów w stosunku do innych struktur ma zatem kluczowe znaczenie dla zapewnienia zdrowego wzrostu i rozwoju, a zwłaszcza uniknięcia różnych patologii i zaburzeń czynnościowych nerwów czaszkowych i tętnic związanych z mózgiem (Centralnym Systemem Nerwowym). Sposób pracy stosowany przez Dyplomowanego Osteopatę Pediatrycznego jest delikatny, powtarzalny o dużej sile odziaływania. Cierpliwe, subtelne wykonywanie precyzyjnych technik ze zrozumieniem problemu i potrzeby dziecka to motto Centrum Medycyny Osteopatycznej.
Podczas porodu kości ciemieniowe pokrywają kości czołowe i potyliczną, aby zmniejszyć średnicę głowy dziecka, ułatwiając mu przejście przez kanał rodny. Kiedy dziecko płacze lub krzyczy podczas porodu, jest to właściwe naturalne zachowanie, ponieważ czynność ta uwalnia kości sklepienia czaszki powodując ich rozprężenie oraz pozwala na rozprężenie płuc i podjęcie pracy przez układ oddechowy. Czasem w wyniku różnych czynników np. rodzaju porodu dochodzi do zaburzenia tego procesu i efektem tej sytuacji są asymetrie czaszki, najczęstsza to plagiocefalia. Nie dotyczy to kości podstawy czaszki, choć wzorce napięciowe z tej okolicy podpotylicznej tzw. kompleksu OAA (Occiput-Atlas-Axis) są obserwowane w Centrum Medycyny Osteopatycznej u maluszków tuż po urodzeniu a czasem jako przetrwałe wzorce u starszych dzieci. Dyplomowany Osteopata Pediatryczny oceniając ruchliwość, położenie i witalność różnych elementów, które tworzą sklepienie czaszki dziecka, identyfikuje problemy i je leczy.
Podczas porodu siłami natury nacisk, który może mieć różną intensywność, może być wywierany na konkretną kość czaszki dziecka, co może ją deformować, spłaszczać lub zmieniać jej strukturę oraz wywoływać napięcie struktur mięśniowo-powięziowych w jej obrębie. W zależności od uciskanego obszaru, dziecko będzie prezentować problemy z karmieniem, spaniem, nadpobudliwością, prężeniami, asymetrią ułożeniową a nawet problemami z trawieniem czy ulewaniem i kolką ze względu na połączenia z nerwem błędnym, nerwem czaszkowym. W przyszłości mogą rozwijać się min.: problemy z wybiórczością pokarmową oraz zaburzenia prawidłowego rozwoju aparatu mowy czy problemy ortodontyczne.
Dyplomowany Osteopata Pediatryczny/Uroginekologiczny w Centrum Medycyny Osteopatycznej może pomóc w zrozumieniu mechanizmów związanych z poczęciem, ciążą, porodem, połogiem i rozwojem dziecka oraz podjąć odpowiednią pracę osteopatyczną. Problemy, które niepokoją rodziców i zaburzają rozwój dziecka oraz sytuacje zdrowotne mamy i taty są w zakresie naszych kompetencji.
Jeśli Państwo lub Państwa maluszek lub starsze dziecko potrzebują wsparcia zapraszamy serdecznie do kontaktu z Centrum Medycyny Osteopatycznej.
